Nếu đất không đủ điều kiện, cả đất lẫn nhà trên đất đều không được cấp giấy chứng nhận.

“Nếu đất đủ điều kiện để cấp giấy chứng nhận nhưng nhà không đủ điều kiện thì sẽ cấp giấy chứng nhận cho đất và ghi rõ chưa chứng nhận quyền sở hữu nhà. Còn nếu đất không đủ điều kiện cấp giấy (như tự ý chuyển mục đích sử dụng đất trái phép) thì cả đất lẫn nhà trên đất đều sẽ không được cấp giấy chứng nhận”.

Đó là hướng dẫn của ông Trần Hồng Phi, Cục trưởng Cục Đăng ký và Thống kê đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường TP.HCM), tại hội nghị triển khai việc cấp giấy chứng nhận mới cho nhà, đất do Sở Tài nguyên và Môi trường TP tổ chức ngày 17-11.

Nghị định 88 quy định nếu một thửa đất thuộc quyền sở hữu chung của nhiều người, mỗi người sẽ được cấp một giấy chứng nhận (có ghi chú việc cùng sử dụng đất, sở hữu nhà với người khác). Theo hướng dẫn của ông Phi, người dân được quyền lựa chọn. Nếu là đồng sở hữu nhưng họ thống nhất để một người đứng tên đại diện trên giấy chứng nhận thì chỉ cần cấp một giấy.

Nhiều quận, huyện lo lắng sẽ xảy ra hệ lụy không hay vì Nghị định 88 cho phép người dân nộp bản sao các giấy tờ liên quan khi nộp hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận. Các địa phương cho rằng điều này có thể dẫn đến việc cố ý gian lận: trong lúc quận, huyện đang thụ lý hồ sơ thì người dân lại đem các bản chính (giấy tờ về sở hữu nhà, giấy tờ về giao rừng…) để đi giao dịch bên ngoài và nhà nước khó quản lý.

Ông Phạm Ngọc Liên, Giám đốc Trung tâm Thông tin tài nguyên môi trường và Đăng ký nhà đất TP, giải thích: “Nghị định 88 cho phép dân nộp bản sao vì thời gian cơ quan nhà nước làm thủ tục cấp giấy kéo dài, có trường hợp còn làm mất giấy tờ khiến dân không an tâm”. Thật ra trước đây Nghị định 90/2006 từng cho phép người dân nộp bản sao khi làm hồ sơ xin cấp giấy hồng nhưng sau đó UBND TP.HCM quy định phải nộp bản chính (Quyết định 54/2007).

Liên quan đến việc cấp giấy chứng nhận mới vẫn còn nhiều vấn đề (quy chế phối hợp giữa cơ quan tài nguyên và môi trường và cơ quan quản lý về xây dựng chưa có, những vướng mắc phát sinh khi đổi giấy…), ông Liên cho biết mọi vướng mắc sẽ được giải quyết trước ngày 10-12, ngày bắt đầu cấp giấy mới. Trước mắt, ở các quận, huyện lâu nay việc cấp giấy do phòng quản lý đô thị thực hiện sẽ dần chuyển giao sang phòng tài nguyên và môi trường cho đúng với quy định trong Nghị định 88.